Święci Andrzej Świerad i Benedykt, pustelnicy - patron dnia (13.07)

 

 

 Według tekstu z 1064 r.,   napisanego przez węgierskiego 

opata benedyktyńskiego i biskupa Maurusa, Andrzej Świerad  (Andrzej Żurawek) pochodził z Polski, z rodziny wiejskiej.

 

Nie wiadomo, w jakich okolicznościach znalazł się na Węgrzech. W roku 997/998 wstąpił do benedyktyńskiego klasztoru św. Hipolita na górze Zabor koło Nitry. Opatem klasztoru był wtedy Filip. On też nadał nowemu zakonnikowi imię Andrzej, gdyż wtedy św. Andrzeja Apostoła uważano za głównego patrona Węgier. W klasztorze mieszkali także mnisi żyjący według reguły wschodniej. Do tej wschodniej ławry wstąpił Świerad. Przyczyną tego było najprawdopodobniej to, że język słowackibył dla niego bardziej przystępny, niż bardzo trudny węgierski. Andrzej spełniał różnorakie posługi w klasztorze. Biskup Maurus wspomina, że Andrzej wstąpił do opactwa benedyktynów będąc już bardzo zaawansowany w życiu ascetycznym, gdyż już wcześniej prowadził samotne życie pustelnicze.

Każdy mniech po przekroczeniu wieku 40 lat, mógł iść na pustelnię w towarzystwie jednego ucznia, uczniowie zmieniali się co kilka lat, aby służyć Bogu w całkowitym odosobnieniu. Pustelnia Andrzejaodległa była od opactwa około pół dnia drogi. Andrzej co tydzień wracać musiał do opactwa na sobotę wieczór i pozostawać na całą niedzielę aby uczstniczyć w modłach i Mszy Świetej. Głównym zajęciem Adrzeja było karczowanie lasu. Pomimo ciężkiej pracy Andrzej przez trzy dni każdego tygodnia pościł zupełnie: w poniedziałek, w środę i piątek. Na okres Wielkiego Postu brał Andrzej od opata Filipa 40 orzechów włoskich, które stanowiły jego jedyny pokarmem przez osiem tygodni (co wypada jeden orzech na jeden dzień) działo się tak za wyjątkiem sobót i niedziel, gdzie Andrzej spożywął wspólny posiłek w opactwie. Andrzej dla dodatkowego umartwienia co jakiś czas siedział przez całą noc na pieńku otoczonym ostrymi prętami. Pręty służyły po to aby, gdy ciało przechylało się w jakąś ze stron, budziły go raniąc mu boku. Dodatkowo aby uniemożliwić ruchy głową, zakładał sobie na nią koronę z drewna z zawieszonymi doń czterema kamieniami, o które uderzał przy każdym skłonie. Nadto Andrzej opasał swoje ciało mosiężnym łańcuchem, który z czasem obrósł naskórkem, co w późniejszym czasie było bezpośrednią przyczyną jego śmierci w 1034 roku., gdyż po pęknięciu naskórka wywiązało się u niego potężne zakażenie. Wezwany do pustelni opat przybył już po śmierci Świerada. Przy obmywaniu ciała opat zauważył na brzuchu Andrzeja klamrę, która zdradziła istnienie mosiężnego łańcucha.

Towarzyszem pustelniczego życia Andrzeja i jednym z jego uczniów był św. Benedykt, który po śmierci Andrzeja opowiadał biskupowi Maurusowi o cnotach i umartwieniach swojego mistrza. Benedykt kontynuował surowy tryb życia w pustelni. Jak podają źródła Benedykt podobnie jak św. Andrzej miał przybyć na Węgry de terra Poloniensi - z ziemi polskiej. Wkrótce bo niespełna trzy lata po śmierci św. Andrzeja w Skałce nad Wagiem napadli na Benedykta zbójcy i tam go zabili a ciało mnicha wrzucili do rzeki Wag. Maurus dodaje do tego legendę, jakoby orzeł pilnował ciała Męczennika przez cały rok i że dzięki niemu właśnie odnalezione ciało zostano  w stanie zupełnie nie naruszonym. 

Obydwu mnichów - ucznia i mistrza - pochowano obok siebie w kościele zakonnym. Kult obu świętych bardzo szybko się rozszerzał a naturalnym ośrodkiem kultu był klasztor na Zaborze. Tam właśnie 

początkowo znajdował się ich grób, tam też przechowywano ze czcią relikwie  łańcucha św. Andrzeja. Opat Filip, który opowiadał o obu świętych biskupowi Maurusowi, ówczesnemu opatowi
w klasztorze św. Marcina na Górze Panońskiej, podarował mu jego część.

 

Relikwię tę zabrał ze sobą Maurus do Pesc, gdzie w 1036 roku został mianowany biskupem. Z upływam czasu powstały na Słowacji dwa odrębne sanktuaria: jedno św. Andrzeja w pobliżu Nitry, gdzie była jego pustelnia, oraz drugie św. Benedykta, tam gdzie poniósł męczeńską śmierć w Skałce nad Wagiem. Świeci Andrzej Świerad i św. Benedykt zostali w 1064 roku przez biskupów węgierskich uroczyście proklamowani świętymi. Zapewne wtedy przeniesiono też ich ciała do katedry w Nitrze, gdzie do dziś spoczywają. Św. Andrzej Świerad w polskiej hagiografii wyłania się jako największy asceta wśród błogosławionych i świętych polskiego pochodzenia.

Św. Andrzej i św. Benedykt są pierwszymi Polakami, wyniesionymi do chwały ołtarzy zaraz po polskich kamedułach Izaaku, Mateuszu i Kryspinie, z międzyrzeckiego eremu, kanonizowanych przez papieża Jana XVIII (1004-1009). Na ziemi krakowskiej kult św. Andrzeja Świerada jest szczególnie żywy w Tropiu. Od dawna ściągają tam  na dzień dorocznego święta pielgrzymi z Sądecczyzny i pobliskiej Słowacji. Miejscowa ludność wierzy, że woda ze źródełka, z którego Świerad miał czerpać, ma cudowną moc. Kościół w Tropiu jest w posiadaniu relikwii św. Świerada, które sprowadzono z Nitry.

W ikonografii ukazuje się św. Andrzeja jako pustelnika. Jego atrybutem jest dziupla i mosiężny łańcuch na biodrach.

 

PioFlo

 

 

Pozostali patroni dnia 13.07.