Św. Pius V, papież - patron dnia (30 kwiecień)

 

Antonio Ghislieri urodził się w Bosco Marengo 17 stycznia 1504 r., w Piemoncie (Italia). Jego życie nacechowane było najdoskonalszą pobożnością. Pochodził z biednej rodziny, rodziców Antonia nie było stać na wykształcenie syna.

Mając 14 lat, dzięki pomocy sąsiadów dostał do zakonu dominikanów gdzie rozpoczął studia. Rok później mając piętnaście lat, w 1520 r., przywdział habit dominikański. W 1521 r. złożył śluby  zakonne jako brat Michał. W zakonie był wzorem doskonałości religijnej i braterskiej. Studiował teologię w Bolonii i w Genui. Mając 24 lata przyjął święcenia kapłańskie w 1528 roku. Po uzyskaniu tytułu lektora teologii wykładał ją w klasztorach w Vigevano, w Soncino i w Alba.

 

Oprócz pracy wykładowcy, która zajęła mu szesnaście lat, pełnił także inne ważne funkcje w zakonie. Wielokrotnie wybierany był przeorem, gdyż był mądry, rozważny i szlachetny, prowadząc przy tym  surowe i pełne umartwień życie. Z powodów szerzących się herezji w Kościele, papież Paweł III w roku 1542 wyznaczył w diecezjach  inkwizytorów rzymskich. Ojciec Michał wyróżniał się niezwykłą gorliwością, i szlachetnością przez co wyznaczony na wikariusza  inkwizytora papieskiego w Padwie. Dał sie szybko poznać z dobrej strony, i niedługo potem mianowany został inkwizytorem Padwii, a następnie w roku 1546 - inkwizytorem na diecezję Como i Bergamo. Dalszą karierę inkwizytorską zawdzięczał wsparciu kardynała Piotra Carafy, dzięki którego wskazaniu, papież mianował inkwizytorem okręgu rzymskiego (1551), kiedy na tron papieski wstąpił kard. Piotr Carafa pod imieniem Pawła IV w roku 1555 .

 

Papież Paweł IV, jako zwolennik głębokim reform w Kościele, w roku 1556 zaprosił o. Michała do Rzymu w celu powierzenia mu przeprowadzenia reform kurii rzymskiej, tegoż roku papież mianował o. Michała biskupem Nepi i Sutri,  zaś 1557 wyniósł go do godności kardynała. W roku 1558 obiął urząd naczelnego inkwizytora Kościoła Powszechnego. Pomimo tylu godności. kardynał Michał Ghislieri nadal wyróżniał się niezwykłą prostotą i szlachetnością cnót, jednak mimo swej wyjatkowej skromności i rozwagi naraził się papieżowi. Powodem tego było to, iż Paweł IV był zwolennikiem rządów twardych, bezkompromisowych. Polecił on inkwizytorom, by wobec podejrzanych o modernizm byli bezwzględni, trudno się temu dziwić, gdyż głoszone błędy i herezje znajdowały wielu zwolenników nawet wśród hierarchii kościelnej, a Kardynał Ghislieri był zwolennikiem napominania i przekonywania i stosowania  najłagodniejszych kar. Pertraktacjami i łagodnością wyroków, doprowadził do uwolnienia od podejrzeń o herezję kardynała Morone i a z więzienia uwolnił arcybiskupa Toledo, Bartłomieja Carranza, podejrzanego o sprzyjanie herezjom. Wiadomość o tym bardzo zbulwersowała papieża, który wypominał kardynałowi Ghislieri, że przez swą zbytnią łagodność rozzuchwala heretyków i błądzących, wyrzucał mu nawet wprost, że nie jest godnym kardynalskiej purpury, zagroził mu nawet uwięzieniem go w Zamku Anioła (1559).

 

Następca Pawła IV, papież Pius IV zwolnił kard. Ghislieri z urzędu naczelnego inkwizytora i przeniósł na biskupstwo Mondovi w Piemoncie (1560). Kiedy okazało się, że także do jego diecezji docierają   heretyckie sądy i nowe teorie, kard. Ghislieri starał się pozyskać odchodzacych od Kościoła. Unikał przy tym kar i represji.

Kiedy 9 grudnia 1565 roku zmarł papież Pius IV. Kardynałowie na wniosek późniejszego św. Karola   Boromeusza, wybrany został na Tron Piotrowy. Nowy papież przybrał imię Piusa V. Koronacja kard. Ghislieri na papieża odbyła się 17 stycznia, w dzień jego urodzin, miał wtedy 62 lata.

Papież Pius V przystąpił od razu do wprowadzania w życie uchwał Soboru Trydenckiego, który zakończył się 3 lata przed jego wyborem. Papiez zwracał uwagę, aby uważnie nominować kandydatów naurzędy kościelne, dopuszczać do nich tylko najgodniejszych. Odrzucał przy tym względy rodzinne, dyplomatyczne, polityczne i wszelakje koneksje. Przeprowadził reformę kurii rzymskiej: w wydziałach Datarii, Sygnaturze, w Kamerze i w Kancelarii Papieskiej. Zaprowadził także nowe porządki w poszczególnych kongregacjach rzymskich i wprowadził nowe kongregacje jak:  kongregację interpretacji uchwał Soboru Trydenckiego i kongregację indeksu. Wprowadził również zakaz dłuższego opuszczania diecezji ordynariószów jak i parafii przez proboszczów.

 

 Papież nakazał biskupom odbywanie regularnych wizytacji parafii. Z dbałości o podniesienie poziomu kształcenia, o moralność duchownych państwa watykańskiego nakazał, aby klerycy odbywali studia w Kolegium Rzymskim, które powierzone jezuitom. Nalegał aby każda diecezja miała własne seminaria. Wyznaczył też wizytatorów apostolskich, których zadaniem było pilnowanie, aby uchwały Soboru były przeprowadzone we wszystkich diecezjach w świecie. Jednym z jego pierwszych posunięć było uzupełnienie kolegium kardynalskiego o ludzi prawych i całkowicie Kościołowi oddanych.

 

Papież reformował także zakony, kiedy humiliaci nie chcieli poddać się jego zarządzeniom zostali zniesieni dekretem który wydał w 1571 roku.
Aby pozyskać dla jedności kościoła prawosławnych Greków, to właśnie Pius V wyniósł do godności doktorów Kościoła czterech wielkich przedstawicieli Kościoła wschodniego: św. Grzegorza z Nazjanu, św. Grzegorza z Nyssy i św. Jana Złotoustego oraz św. Bazylego, wprowadzając również i ich imiona do liturgii łacińskiej na wzór czterech wielkich doktorów Kościoła zachodniego, którymi byli:  św. Augustyn, św. Ambroży, św. Hieronim oraz św. Grzegorz I Wielki. Do grona doktorów Kościoła, dołączył także swojego współbrata zakonnego, św. Tomasza z Akwinu (z tytułem Doktora Anielskiego) i zarządził przy tym wydanie drukiem dzieł św. Tomasza, i wprowadził je do programów nauczania w seminariach duchownych. Celemujednolicenia liturgii łacińskiej zniósł przywileje liturgii partykularnych kościołów i zakonów, Inkwizytorom zaś nakazał stosowanie roztropności i umiaru.

 

Stanowczo sprzeciwił się inkwizycji hiszpańskiej, która jego zdaniem nie miała nic wspólnego z obroną wiary, służąc wyłącznie politycznym celom jakie stawiał przed nimi król Filip II.

Wszechstronnie zaplanowana i konsekwentnie realizowana reforma Kościoła, przynosić zaczęła błogosławione owoce religijnego i moralnego odrodzenia Kościoła.

Papież, był też dobrym gospodarzem i administratorem państwa kościelnego, conajmniej raz w miesiącu osobiście przyjmował zażalenia na wyroki sądów i urzędów papieskich, często rozstrzygając je na korzyść osób poszkodowanych, również dwa razy w tygodniu przyjmował skargi od ludzi ubogich. Papież ścigał też przestępców nawiedzających państwo kościelne, aż zaprowadził ład i bezpieczeństwo. Papież wybudował wiele szkół, szpitali i przytułków. Uzdrowił administrację i wprowadził sprawiedliwie podatki. Papież Pius V bardzo cenił modlitwę różańcową i z gorliwością propagował ją wśród duchowieństwa i wiernych, zatwierdzając ją nawet specjalnym dokumentem, nadając różańcowi formę, która przetrwała do dziś.

Za pontyfikatu Piusa V, książę Juan de Austria, nieślubny syn cesarza Karola V, wystąpił w wojnie przeciwko Turkom podczas jednej z najkrwawszych bitew morskich pod Lepanto, kiedy to zjednoczona flota chrześcijańska odniosła 7 października 1571 roku wspaniałe zwycięstwo.

Podczas tej bitwy z 250 galer tureckich 60 z nich zostało zatopionych lub dostało się do niewoli.

Do niewoli dostało się  5 tys. Turków a 27 tys. zatonęło. Straty po stronie chrześcijańskie wyniosły: 12 zatopionych galer i 8 tys. zabitych. Zwycięstwo pod Lepanto, przypisał wstawiennictwu Najświętszej Marii Panny Różańcowej i ustanowił dzień 7 października jako Jej święto (początkowo obchodzone tylko w kościołach, przy których były Bractwa Różańcowe).
W rok po tym zwycięstwie, papież ciężko zachorował na nerki. Zaopatrzony ostatnim namaszczeniem,  przywdziany w habit dominikański tak sie modlił: "Panie, powiększaj moje cierpienia, ale z nimi powiększaj cierpliwość". Cierpiał, ale chorował krótko, zmarł 1 maja 1572 roku w wieku 68 lat. Kult św. Piusa V, rozpoczął sie zaraz po jego śmierci. Dopiero 100 lat później na ołtarze wyniósł go do chwały  błogosławionych, papież Klemens X w roku 1672. Kanonizował go natomiest papież Klemens XI w dniu 22 maja 1712 r. Ciało św. Piusa V spoczywa w Rzymie, w kryptach bazyliki Santa Maria Maggiore. Święty jest patronem Kongregacji Nauki Wiary. To właśnie jego pontyfikat był początkiem stosowania białej sutanny przez papieży, który Pius V zaczerpnął
z dominikańskiego habitu. Ten kolor sutanny papieskiej do dziś używany jest przez biskupów Rzymu.