Dzisiaj w zakonie Trójcy Przenajświętszej obchodzą uroczystość założyciela św. Jana de Matha (17.12)

Zakon Trynitarzy został założony przez św. Jana Matha we Francji. W czasie studiów pierwszy raz spotkał się z kwestią niewolnictwa chrześcijan wśród muzułmanów, po raz kolejny przy okazji przeprowadzanej w XII wieku wyprawy krzyżowej, podczas której wielu rycerzy i pątników zostało wziętych do niewoli.

Kluczowym momentem, który wpłynął na założenie zakonu była Msza Prymicyjna świętego w 1193 roku, w czasie której miał wizję Chrystusa w majestacie z niebiesko-czerwonym krzyżem, wraz z dwoma niewolnikami skutymi łańcuchami - jednym białej, a drugim, czarnej rasy.
Chcąc przemyśleć treść wizji Jan udał się na miejsce samotne, położone w lesie, o nazwie Cerfroid. Tam spotkał czterech pustelników, spędzających czas na modlitwie i postach, których duchowym przewodnikiem był św. Feliks de Valois. Ten zaoferował Janowi gotowość współpracy w dziele wykupu niewolników chrześcijańskich z rąk pogańskich. Tak narodził się Zakon Trynitarzy, początkowo nazwany Zakonem Świętej Trójcy od Wykupu Niewolników. Pierwszy klasztor powstał właśnie w Cerfroid.

W 1198 roku papież Innocenty III zatwierdził wspólnotę liczącą już 3 klasztory. W regule św. Jan de Matha zapisał, że dochody domów mają być dzielone na trzy równe części, z których jedna przeznaczona ma być na wykup jeńców, druga na dzieła miłosierdzia, a trzecia na utrzymanie zakonników. Dzięki redempcjom, czyli działalności mającej na celu wykup niewolników, wolność odzyskały dziesiątki tysięcy jeńców chrześcijańskich.Dziś zakon obecny jest również w Polsce w dwóch domach: w Krakowie i w Budziskach w diecezji sandomierskiej.
Niedługo po założeniu zakonu, bo już w 1236 roku, powstała gałąź żeńska o charakterze kontemplacyjnym: Mniszki Trynitarki. W czasach bardziej współczesnych powstało kilka czynnych zgromadzeń należących do rodziny tyrnitarskiej.

Pierwotnym charyzmatem realizowanym od początku istnienia zakonu aż do XVIII wieku był wykup chrześcijańskich jeńców z niewoli muzułmańskiej. Sprowadzali również profanowane obrazy, figury otoczone kultem wiernych, ratując je w ten sposób od zagłady.

Obecnie trynitarze zajmują się uwalnianiem ludzi z rozmaitych rodzajów niewoli – zewnętrznej i wewnętrznej, np. z uzależnienia od alkoholu, narkotyków czy z prostytucji. Ponadto są kapelanami więzień, prowadzą działalność duszpasterską, ewangelizację misyjną, a także dzieła miłosierdzia, takie jak ośrodki rehabilitacyjne dla niepełnosprawnych czy pomoc ubogim i bezdomnym.

Duchowość zakonu opiera się na kulcie Trójcy Przenajświętszej. Zakonnicy oddają Jej cześć przez odmawianie Świętego Trysagionu – czyli koronki do Trójcy Przenajświętszej. Do Trzech Osób Boskich nawiązuje również strój zakonników: biały kolor habitu symbolizuje Boga Ojca, czerwony kolor belki krzyża oznacza żarliwość Ducha Świętego, natomiast niebieski - zbawczy charakter Syna Bożego.

W zakonie żywy jest również kult Jezusa Nazareńskiego, który jest przedstawiony ze związanymi rękoma, z poranioną twarzą, w cierniowej koronie, ponadto z trynitarskim szkaplerzem wyzwolonych na piersi. Maryja czczona jest jako Matka Boża od Dobrego Wykupu, często przedstawiana z trzosem w ręce i trynitarskim szkaplerzem, ofiarowanym wyzwolonemu człowiekowi. Jest Ona dla zakonników wzorem życia całkowicie poświęconego Trójcy Świętej.

Strojem Trynitarzy jest  habit w kolorze białym, przepasany skórzanym czarnym paskiem, na habicie biały szkaplerz z czerwono-niebieskim krzyżem oraz biały kaptur. Płaszcz ciemnobrązowy lub czarny.

autor: PJ