Św. Dominik Guzman, prezbiter - patron dnia (08.08)

Święty Dominik urodził się w 1170 roku w Caleruega w Hiszpanii. Pochodzi z kastylijskiego rodu Guzmanów, jego ojciec to Feliks Guzman, a matka to bł. Joanna z Azy. Miał dwóch braci - Antoniego, kapłana diecezjalnego oraz bł. Manes. W wieku 14 lat, Dominik został wysłany do szkoły w Palencji, a następnie studiował w Salamance. W 1196 otrzymał święcenia kapłańskie, został kanonikiem katedry w Osmie, a później wiceprzewodniczącym tamtejszej kapituły.

Król Alfons IX, wysłał biskupa z diecezji Dominika z poselstwem do Danii i Niemiec. Dominik towarzyszł mu w podróży, podczas której znajdował się w okolicach Szczecina i Pomorza. Po zakończeniu misji udał się do Rzymu, gdzie miał poprosić Innocentego III o pozwolenie na pracę misyjną wśród pogan, Kumanów. Zgody od papieża nie otrzymał. Gdy Dominik wraz z biskupem Dydakiem wracali do Hiszpanii, natknęli się na papieskich legatów, którzy zwalczać mieli głoszone na południu Francji herezji. Po porozumieniu się z legatami, Dominik oddał się pracy nad nawracaniem wraz z biskupem Dydakiem. Heretecy atakowali duchownych za posiadane majątki i wystawne majątki, dlatego też biskup i Dominik zaczęli prowadzić ewangeliczne życie na wzór Jezusa i Apostołów. Odwiedzali miasta, wioski, gdzie nauczali ludzi zgodnie z naukami Pana Jezusa. Ich działalność została zaaprobowana przez papież Innocentego III. Centrum herezji znajdowało się w Prouille, położonym między Carcassonne a Tuluzą. Tam Dominik założył klasztor żeński, oparty na życiu w całkowitym ubóstwie. Niedługo po tym biskup Dydak musiał wrócić do swojej diecezji, a do Dominika dołączyli cystersi, chcący wieść podobny do niego tryb życia. W 1207 r. z tej grupy urodził się zalążek nowej zakonnej rodziny. Ich apostolska praca została utrudniona przez ogłoszoną przez papieża krucjatę przeciwko heretykom. 

Przez trudy skromnego trybu życia jaki prowadził Dominik, wielu kapłanów nie podołało trzymać się go przez cały czas. Dlatego też Dominik wybrał najpewniejszych swych towarzyszy, a ci złożyli na jego ręce śluby zakonne w 1215 roku. W ten sposób powstał Zakon Kaznodziejski - dominikanie. Ich misją było głoszenie Ewangelii i zbawianie dusz. Założyciel, św. Dominik, oczekiwał od zakonników życia w ubóstwie, opanowania i posłuszeństwa. Fulko, biskup Tuluzy, poparł budowe dwóch dominikańskich klasztorów w swoim mieście. Miały one za cel nawracać heretyków. Dominik wraz z Fulko udał się do Rzymu na Sobór Laterański IV, gdzie papież Innocenty III zatwierdził nowy zakon. Po powrocie z soboru w 1216 roku Dominik zwołał kapitułę, a na niej za podstawę przyjęto regułę św. Augustyna i konstytucje norbertanów, którą zmodyfikowano na specyficzne potrzeby zakonu. W tym samym roku, Dominik miał proroczy sen, w którym św. Piotr i św. Paweł powiedzieli mu, by rozesłał na cały świat swoich duchownych jako kaznodziejów. Uczynił to, wysyłając 17 dominikanów do Hiszpanii, Bolonii i Paryża. 22 grudnia 1216 roku papież Honoriusz III zatwierdził ponownie zakon i polecił, by biskupi jak najpełniej mu pomagali. Dwa lata później, papież zatwierdził również założony przez Dominika zakon żeński.

W 1220 roku w Bolonii, podczas kapituły generalnej, odrzucone niekatualne zapisy i wprowadzono nowe zapisy, chociażby ten mówiący o tym, że zakon ma utrzymywać się tylko z ofiar, a nie z posiadanych na własność dóbr. Tak oto dominikanie stali się zakonem mendykanckim (żebrzącym), podobnie jak franciszkanie, augstianie, trynitarze, serwici, karmelici i minimi. W tym samym roku ufundowano w Rzymie klasztor dla dominikanów, znajdujący się przy bazylice św. Sabiny, miał się on stać konwentem generalnym zakonu. Sam papież ofiarował zakonowi własny pałac. Właśnie w nim Dominik miał wskrzecić kardynała Stefana. Na generała zakonu Honoriusz III mianował Dominika.

Dominik podróżował, by głosić Ewangelię i organizować teologiczne wykłady. W trakcie podróży, zakładał nowe klasztory. Prowadził misyjną działalność na północy Włoch, jednak wyczerpany nią powrócił do Bolonii. Przed śmiercią przyjął do zakonu pierwszych polskich dominikanów: św. Jacka i bł. Czesława. Jego słowa na łożu śmierci brzmiały: "Miejcie miłość, strzeżcie pokory i nie odstępujcie od ubóstwa". Umarł 6 sierpnia 1221 roku. Został pochowany w klasztornym kościele w Bolonii, a na jego pogrzebie obecnych było wielu dygnitarzy kościelnych, w tym kardynał Hugolin. Za jego wstawiennictwem otrzymywano łaski, a kult Dominika zaczął się po jego śmierci. Na nakaz Grzegorz IX rozpoczęto proces kanoniczny, a Dominik stał się świętym już w 1234 roku.


Dominik za życia odznaczał się prawością obyczajów, żarliwością o sprawy Boże oraz równowagą ducha, potrafił współczuć, był serdecznym człowiekiem. Prowadził surowy tryb życia i znosił przeciwności i upokorzenia. Jego imię pochodzi od słowa dominicus - należący do Boga. Spopularyzował to imię na całą Europę. Jego największą zasługą jest założony przez niego Zakon Kaznodziejski. Dał on Kościołowi świetych takich jak: św. Tomasz z Akwinu (+ 1274), doktor Kościoła, św. Rajmund z Penafort (+ 1275), św. Albert Wielki (+ 1280), doktor Kościoła, św. Wincenty Ferreriusz (+ 1419), św. Antonin z Florencji (+ 1459), papież św. Pius V (+ 1572), św. Ludwik Bertrand (+ 1581), św. Katarzyna ze Sieny (+ 1380), doktor Kościoła i patronka Europy, oraz św. Róża z Limy (+ 1617). Zakon odnosił sukcesy na polu nauki, dając uczonych z zakresów teologii, biblistyki czy liturgii. Dominikanie jako pierwsi wysyłali misjonarzy na nowo odkryte lądy i krainy.


W ikonografii św. Dominik przedstawiany jest w dominikańskim habicie. Jego atrybutami są: gwiazda sześcioramienna, infuła u stóp, lilia - czasami złota, księga, podwójny krzyż procesyjny, pastorał, pies w czarne i białe łaty trzymający pochodnię w pysku (symbol zakonu: Domini canes - "Pańskie psy"), różaniec.

Inni patroni dnia 08.08:

  •  Święta Bonifacja Rodríguez Castro, zakonnica
  •  Święta Maria od Krzyża Helena MacKillop, zakonnica
  •  Błogosławiony Zefiryn Gimenez Malla, męczennik
  •  Błogosławiony Włodzimierz Laskowski, prezbiter i męczennik
  •  Bazylika katedralna w Sosnowcu